Glamour, villawijken en volksvermaak

Met het zevende seizoen borduurt ‘Gooische vrouwen’ luchtig voort op de mythe van het Gooi: villadorpen achter hoge hagen, glamour en smeuïge verhalen. Waar komt die reputatie eigenlijk vandaan?

Door het jarenlange succes van Gooische vrouwen is het Gooi voor miljoenen kijkers synoniem geworden voor riante oprijlanen, parelsnoeren, au pairs, witte wijn en niet te vergeten: een losse moraal en amoureuze escapades. Dit beeld is bij de seriestart in 2005 niet zomaar ontsproten aan het brein van bedenker en hoofdrolspeler Linda de Mol. Zij put uit anekdotes uit haar omgeving én uit een imago dat al decennia rond de streek hangt. Maar wie nu door de lommerrijke lanen van Blaricum of Laren rijdt, zou haast vergeten dat het Gooi eeuwenlang een arm boerengebied was.

De schrale zandgrond leverde de landbouw weinig op en de streek was lange tijd nauwelijks in trek. Dat veranderde aan het eind van de negentiende eeuw, toen de spoorlijn naar Amsterdam werd aangelegd. De betere bereikbaarheid trok stedelingen die buitenhuizen lieten bouwen en er ’s zomers kwamen uitblazen van hun stadse levens. Het boerenland werd langzaam een mozaïek van villadorpen en forensenplaatsen. De grote omwenteling kwam in de twintigste eeuw, toen de eerste omroepen zich in Hilversum vestigden. De stad kreeg studio’s en redactiebureaus en trok technici, journalisten, acteurs en presentatoren. Zo groeide het Gooi van boerenstreek uit tot mediacentrum van Nederland én broedplaats van beroemdheden.

Pikante verhalen

De levens van de beroemdheden en de andere happy few in het Gooi spraken tot de verbeelding en werden al snel voer voor pikante verhalen. Vandaar de bijnaam ‘Gooise matras’. Die term dook voor het eerst op in 1964, toen journalist Jan Vrijman hem gebruikte in een gedicht in het literaire tijdschrift Podium. Eerst verwees hij ironisch naar het bruisende nachtleven van de omroepstad en het geroddel over liefdesaffaires binnen de mediawereld. In de loop van de decennia groeide de term uit tot een mythisch symbool voor de vermenging van werk, roem en privé in Hilversum en omliggende villadorpen.

Lange tijd werd ‘Gooise matras’ met een knipoog gebruikt, maar de afgelopen jaren kreeg dit een donkere bijklank. De onthullingen over grensoverschrijdend gedrag in de tv-wereld, onder meer bij The voice of Holland (2022), maakten duidelijk dat de macht en status van het Hilversumse wereldje soms werden misbruikt. Wat ooit vooral een roddelachtige reputatie was, bleek ook een cultuur te verhullen waarin machtsmisbruik en seksuele intimidatie voorkwamen. Dat zette een bredere discussie in gang over de werkcultuur in Hilversum en gaf ‘Gooise matras’ een serieuzere, soms pijnlijke lading.

Het hele interview leest u in de gids van week 44. Deze editie ligt nu in de winkel. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt eenvoudig abonnee worden door te klikken op het kopje ‘word abonnee’ bovenaan deze pagina.

Tekst: Ernest Marx