In de afgelopen drie decennia heeft het AvroTros-programma ‘Radar’ zich bewezen als een krachtige stem voor consumenten. Eindredacteur Elise van Bork: “We willen mensen die zijn gedupeerd duidelijkheid bieden en als het even kan verder helpen.”
Wist u dat ‘Radar’-presentatrice Antoinette Hertsenberg de term ‘woekerpolis’ bedacht heeft? Het is een van de spraakmakende kwesties die ‘Radar’ aan de kaak stelde. Zo’n woekerpolis was een beleggingspolis die gouden bergen beloofde, maar in werkelijkheid de mensen financiële ellende bracht. ‘Radar’ dook er stevig in en geeft nog steeds updates over dit onderwerp. “Ik durf wel te stellen dat er door de aandacht voor de woekerpolis in ‘Radar’ over de hele breedte flink wat zaken in de financiële wereld zijn veranderd”, zegt eind-redacteur Elise van Bork. “Een concreet voorbeeld: vroeger betaalden de banken de tussenpersonen die hypotheken afsloten. Dat wist de klant vaak niet. Voor de tussenpersonen was het een leuk verdienmodel, want die konden bij bank A meer verdienen dan bij bank B en gaven daardoor niet altijd een onafhankelijk advies. Tegenwoordig betaal je als klant zelf de tussen-persoon. Zo weet je precies wat je betaalt en ben je ervan verzekerd dat de tussenpersoon in jouw belang handelt en niet in dat van de bank.”
Medisch implantaat
Een andere memorabele uitzending was die waarin ‘Radar’ aantoonde hoe eenvoudig het is om een medisch implantaat op de markt te brengen. Elise: “Daartoe probeerden we een mandarijnennetje te introduceren als middel tegen baarmoederverzakking. Hiervoor bleek alleen een CE-markering nodig, een Europees keurmerk, en dat kregen we. Dit leidde uiteindelijk tot ‘The implant files’, een grootschalig project in samenwerking met tachtig landen. Dat richtte zich op de vraag hoe het wereldwijd staat met de veiligheid en kwaliteit van medische implantaten, informatie waar patiënten nooit toegang toe krijgen.”
Duidelijkheid en oplossingen
Deze zaak bracht veel teweeg; het onderwerp kwam zelfs op de politieke agenda te staan. “Onze rol is het controleren van de macht bij zowel bedrijven als de overheid”, vervolgt Elise. “Als bepaalde dingen fout gaan, proberen we te achterhalen hoe dat komt. We proberen de gedupeerden duidelijkheid te bieden en als het even kan willen we ze ook verder helpen. Het liefst willen we dat een kamerlid er vragen over gaat stellen of dat een bedrijf de toezegging doet dat er een oplossing komt, of het nu gaat om één gedupeerde of om honderden.”
Sociale media
De consument heeft dankzij sociale media tegenwoordig meer mogelijkheden om zijn onvrede over een product, bedrijf of instantie te uiten dan dertig jaar geleden. Een negatief bericht op X of een slechte review op Trustpilot is zo geplaatst. “Dat betekent niet per definitie dat het voor de consument gemakkelijker is geworden”, zegt Elise. “Als je een klacht hebt en iemand wilt spreken is dat, in tegenstelling tot vroeger, vaak heel lastig of zelfs onmogelijk. Als je naar de website van een bedrijf of instantie gaat kom je meestal uit bij een chatbot of kun je alleen mailen. Dat frustreert, en op het moment dat mensen tegen zo’n muur aanlopen kloppen ze bij ons aan. We krijgen nog steeds enorm veel respons, de betrokkenheid van de kijkers bij het programma is onveranderd groot.”
Eigen koers
Er zijn meer programma’s die problemen van consumenten behandelen. Het gevaar dat ze in dezelfde vijver vissen ligt op de loer, maar volgens Elise ondervindt ‘Radar’ daar geen last van. “Het bijt elkaar niet, want wij varen onze eigen koers en weten door die dertig jaar aan ervaring wat onze kracht is: een vaak ingewikkelde inhoud zó brengen dat het voor iedereen te begrijpen is, met hopelijk een oplossing erbij.”
