Jheronimus Bosch - Touched By The Devil (2016)

De documentaire over de schilderijen van Jeroen Bosch past perfect in het Jeroen Bosch-jaar en betekent een knap regiedebuut voor film-producent Pieter van Huijstee.De geboorte van de middeleeuwse schilder Jheronimus (Jeroen) Bosch is niet exact vastgelegd en vond waarschijnlijk rond 1450 plaats, maar zijn overlijden werd wel gedocumenteerd en was op 9 augustus 1516, dit jaar precies vijfhonderd jaar geleden. 2016 wordt dan ook gevierd als het Jeroen Bosch-jaar, met tal van activiteiten, zoals exposities in Rotterdam, Madrid en natuurlijk zijn geboorteplaats Den Bosch. De gerenommeerde filmproducent Pieter van Huijstee zag hierin aanleiding zijn regiedebuut te maken met een documentaire over het werk van Jeroen Bosch. De film volgt de naspeuringen van het kunst-historisch researchteam dat de afgelopen jaren uitgebreid onderzoek deed naar de enkele tientallen overgebleven schilderijen van de ‘duivelskunstenaar’. Elk schilderij is nauwgezet onderzocht met behulp van de modernste technieken, zoals röntgenfotografie en infraroodapparatuur. Zo konden ook onderliggende verflagen zichtbaar worden gemaakt, wat behulpzaam was bij het bepalen of het betreffende werk een echte ‘Bosch’ was, of niet.

Focus op werk
Kunsthistoricus Matthijs Ilsink is als Bosch-deskundige en coördinator van het Bosch Research and Conservation Project de spil van de documentaire. Zijn team bezoekt alle musea waar iets van de meester hangt en velt uiteindelijk een oordeel over de maker ervan. Tegelijk zijn er onderhandelingen gaande tussen de conservator van het Noord-Brabants Museum in Den Bosch en andere musea. Den Bosch wil graag de Bosch-werken uit o.a. het Prado in Madrid en de Galleria dell’Accademia in Venetië in bruikleen voor de grote overzichtstentoonstelling die volgende maand van start gaat. Vooral Venetië legt daarbij nogal wat eisen op tafel. Van Huijstee is bij diverse fasen in de onderhandelingen aanwezig, behalve daar waar het over geld gaat. De mooiste scènes in zijn film zijn echter die waarin wordt gefocust op de schilderijen zelf. Uitleg over het meesterwerk ‘Tuin der lusten’, over de opvallende aanwezigheid van uilen en over de afbeeldingen van de hel en duivels gaan gepaard met prachtige detailopnamen van de betreffende werken. De documentaire vormt daarmee een mooi opwarmertje voor wie binnenkort zelf de expositie wil gaan bekijken.