Cold case Hammarskjöld (2019)

De Deense journalist Mads Brügger onderzoekt in deze fascinerende documentaire de dood van Dag Hammarskjöld, de Zweedse secretaris-generaal van de Verenigde Naties, die in 1961 verongelukte.

Filmmaker Mads Brügger maakte eerder de docu ‘The ambassador’, over de Afrikaanse handel in ‘bloeddiamanten’. Let goed op bij ‘Cold case Hammarskjöld’, want Brügger is hierin, samen met een privédetective, een gids op een onoverzichtelijk en slingerend pad dat heen en weer loopt tussen moord, mijnbouw, MI6, CIA, Congo, Zuid-Afrika, safaripakken en genocide. Het onderzoek naar de dood van Hammarskjöld is uiterst complex, maar de in wit tropenkostuum gestoken Brügger gebruikt humor, herhaling en allerhande stijlmiddelen om de zaak zo helder mogelijk uit te leggen. Als kijker vraag je je na afloop duizelend af wat je zojuist hebt gezien en hoe dit in vredesnaam waar kan zijn.

Spannende achtbaan
Hammarskjöld leek een saaie bureaucraat toen hij VN-baas werd, maar ontpopte zich in de jaren vijftig tot een idealist die ijverde voor de onafhankelijkheid van Afrikaanse landen. Dat was tegen het zere been van westerse koloniale landen als Engeland en België. Toen zijn vliegtuig in 1961 neerstortte in Zambia leek het een ongeluk, maar onderzoek werd er amper gedaan. Brügger spoort alsnog getuigen op die een tweede vliegtuig zagen en schoten hoorden. Op Hammarskjölds­ lijk werd een speelkaart gevonden; de schoppenaas, oftewel de ‘doodskaart’, een handtekening van de CIA. Een belangrijke rol spelen documenten die in 1998 opdoken bij de Waarheidscommissie in Zuid-Afrika. Daarin wordt melding gemaakt van het South-African Institute for Maritime Research. De baas daarvan was Keith Maxwell, de slechterik van de film die altijd in wit tropenkostuum rondliep. De film is opgebouwd als een spannende achtbaan, de bevindingen van Brügger zijn uiterst schokkend. Als ze waar zijn, want dat weet je bij Brügger nooit helemaal zeker.