Red Joan (2018)

In ‘Red Joan’ wordt de hoogbejaarde Britse Joan beticht van spionagepraktijken voor de Russen. Ze blikt terug op haar jonge jaren, toen de liefde haar leven veranderde.

De film ‘Red Joan’ is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Joan is gemodelleerd naar Melita Norwood. Zij liep al tegen de negentig toen ze in 1999 werd opgepakt als spion voor de Russen. Norwoods omgeving, inclusief haar kind (een zoon in de film, een dochter in het echt) was verbijsterd: was deze aardige weduwe een geslepen landverraadster? De pers doopte Norwood om tot ‘granny spy’. Tot een vervolging kwam het niet, vanwege haar hoge leeftijd. Norwood stierf uiteindelijk in 2005 op 93-jarige leeftijd als vrij burger.

Musicalregisseur
Tijd voor een film over dit bijzondere verhaal. En er werd een bijzondere regisseur voor aangetrokken: Trevor Nunn. Hij is de man die de eerste theaterversies van musical-klassiekers als ‘Cats’ (1981) en ‘Les misérables’ (1985) regisseerde. Hij schreef ook de tekst van de ‘Cats’-hit ‘Memory’. In ‘Red Joan’ barstten de acteurs niet in gezang uit. Integendeel, Nunn brengt het verhaal statisch in beeld, zonder het grote gebaar dat bij musicals hoort. Hij presenteert de feiten gortdroog. Eerlijk gezegd had enige ‘jeu’ de film wel goed gedaan. Je moet als kijker worden meegesleept en dat gebeurt nu te weinig.

Sterke Judi Dench
Niets ten nadele van de hoofdrolspeelsters overigens. Judi Dench (b.) is haar vertrouwde steengoede zelf als vriendelijk oud besje met een bloedrood verleden. Je krijgt sympathie voor haar personage. “Als alle landen dezelfde geheimen hebben, wordt de wereld een veilige plek”, is haar antwoord op de vraag waarom ze de Britse gegevens over een atoombom doorspeelde aan de Russen. Zo zwart op wit klinkt dat zweverig, maar als Dench het zegt, denk je: tja, zit wat in.

Hartstocht
Haar jongere versie wordt gespeeld door Sophie Cookson (l.). Waar de oudere versie alleen maar thuis en in de verhoorkamer is te zien, heeft de jonge Joan veel meer te doen. Ze beleeft hartstochtelijke romances met haar Russische medestudent Leo (Tom Hughes, l.) én met haar baas bij het ultrageheime atoombomproject, Max (Stephen Campbell Moore). Ze reist van Engeland naar Canada en weer terug, en beleeft spannende momenten bij het in handen krijgen van de Britse documenten.

Samenloop
Cookson weet ook treffend over te brengen hoe je een spion voor de tegenpartij wordt. Het is een samenloop van omstandigheden die de jonge, beïnvloedbare Joan naar de kant van de Russen drijft. Bij haar is het een mix van verliefdheid op de charismatische Leo, een procommunistische vriendenkring die Joan warm verwelkomt, en een hardvochtige Britse kliek die haar liever achter het fornuis dan in de universiteitsbanken ziet. De beide Joans maken ‘Red Joan’ het aanzien zeker de moeite waard.