Nightwatching (2008)

In 2006 werd het 400ste geboortejaar van Rembrandt gevierd. Grootmeester Greenaway levert nu met 'Nightwatching' een visueel spektakel af over het beroemdste schilderij ter wereld: 'De nachtwacht'.

Het is rond 1640. Rembrandt (Martin Freeman) krijgt het verzoek een groeps-portret te maken van een schutterscompagnie. Hoewel hij er aanvankelijk geen zin in heeft, laat hij zich door zijn vrouw Saskia overhalen de opdracht aan te nemen. Wanneer een van de schutters vervolgens door een schietongeluk omkomt, ontdekt Rembrandt dat er opzet in het spel is. Hij legt een complot bloot dat draait om macht en geld in de hogere kringen van Amsterdam, destijds een van de rijkste steden ter wereld. Rembrandt verwerkt zijn bevindingen in zijn werk, zodat zijn schilderij 'De nachtwacht' bol staat van de aanwijzingen over de moord en de daders ervan. Bij de presentatie van het meesterwerk zijn de schuldigen woedend op Rembrandt. Ze deinzen niet terug om uitgebreid wraak op hem te nemen. Ze proberen hem blind te maken, vallen zijn minnares Hendrickje (Emily Holmes) lastig en willen hem financieel aan de afgrond brengen. Collega-schilders als Jongkind (Jochum ten Haaf), Gerard Dou en Ferdinand Bol duiken ook op.

Gouden Kalf nominaties
Waarom zijn het altijd buitenlanders die films over onze grootste schilder maken? Jos Stelling maakte in 1977 weliswaar zijn 'Rembrandt fecit 1669', maar verder zijn er vooral veel Duitse, Engelse en Amerikaanse films over onze held uit de Gouden Eeuw. In 1999 verscheen er nog een Frans-Duitse film over Rembrandt, met Klaus Maria Brandauer als de schilder en Johanna ter Steege als zijn vrouw Saskia. Nu is het de Britse kunstenaar, schilder, schrijver en filmmaker Peter Greenaway die zich over de Hollandse cultuur buigt, gelukkig wel weer als vanouds met de Nederlandse producent Kees Kasander. Greenaway toonde in eerdere films als 'The cook, the thief, his wife and her lover' en 'Prospero's books' al aan dat hij een sterke voorliefde heeft voor visuele rijkdom en barokke aankleding. Zijn films zijn soms net bewegende schilderkunst, maar Greenaway voegt er ditmaal ook een misdaadcomplot en een eindeloze stroom dialogen aan toe. Met ruim twee uur is 'Nightwatching' te lang voor een breed publiek, maar Greenaway-fans zullen smullen. De film kreeg afgelopen oktober vijf nominaties voor een Gouden Kalf. Twee beeldjes konden ook echt mee naar huis.